Nếu hành, tỏi là linh hồn của bữa cơm Việt, thì với người Quảng, củ nén chính là “gia vị của ký ức” – nhỏ bé nhưng mang một sức mạnh làm nên hương vị riêng, khó lẫn với bất kỳ vùng đất nào khác.
Củ nén – món quà từ đất cát miền Trung
Miền Trung nắng gió quanh năm, đất đai khô cằn, nhưng cũng chính nơi ấy đã sinh ra củ nén – loại gia vị dân dã, thân thuộc trong hầu hết các món ăn của người Quảng. Củ nén có kích thước nhỏ hơn hành, nhưng mùi thơm lại nồng nàn và sâu hơn. Khi phi lên cùng dầu phụng, mùi thơm ấy lan tỏa khắp gian bếp, khiến ai đi xa cũng dễ dàng nhớ về quê nhà.
Dầu nén – linh hồn của món ăn xứ Quảng
Không chỉ là gia vị, củ nén còn là bí quyết để làm nên những món ăn trứ danh. Chén dầu nén phi thơm chính là bước đầu tiên không thể thiếu khi nấu mì Quảng, phở sắn, hay thậm chí là những món bình dị như kho cá, xào rau.
Củ nén được đập dập, phi vàng trong dầu phụng cho đến khi dậy mùi thơm đặc trưng – thứ hương thơm vừa nồng, vừa ấm, lan khắp gian bếp. Chỉ cần một muỗng dầu nén chan lên tô mì, sợi phở sắn hay đĩa dưa muối trộn, hương vị như được nâng tầm – đơn giản mà đậm đà, dân dã mà khó quên.
Mì Quảng không thể thiếu củ nén phi thơm
Hương vị quê nhà trong từng giọt dầu nén
Ngày nay, giữa cuộc sống hiện đại với vô vàn loại gia vị công nghiệp, người Quảng vẫn giữ thói quen dùng nén như một phần không thể thiếu trong bữa ăn. Đó không chỉ là thói quen ẩm thực, mà còn là một nét văn hóa truyền đời – nơi mỗi mùi thơm, mỗi chảo dầu phi đều gợi lại hình ảnh người mẹ bên bếp lửa, tiếng nén lách tách trong chảo dầu, và hương thơm len lỏi khắp mái nhà tranh.
Kết
Củ nén – bé nhỏ nhưng chứa đựng cả tinh túy của miền đất nắng gió. Hương vị ấy, mộc mạc mà sâu lắng, đã trở thành linh hồn của ẩm thực xứ Quảng. Và dù đi xa đến đâu, chỉ cần nghe thoảng mùi dầu nén, lòng người Quảng lại thấy như vừa trở về nhà – nơi có bữa cơm ấm, có mẹ, có quê hương trong từng làn khói bếp.