Bữa cơm độn khoai độn sắn thời bao cấp tuy đạm bạc nhưng thấm đẫm yêu thương. Khi mẹ cha âm thầm ăn phần sắn, nhường con phần cơm – hình ảnh khiến ta nhớ mãi một thời gian khó mà đầy tình thân.
1. Khi khoai và sắn trở thành lương thực chính
Có một thời bữa cơm gia đình không phải là cơm trắng dẻo thơm như bây giờ. Ấy là cơm độn khoai, độn sắn, lắm khi còn nhiều khoai hơn gạo, nhiều sắn hơn cơm.
Mỗi bữa ăn là một phép chia đong đếm cẩn thận. Gạo ít ỏi được nấu chung với củ sắn bùi bùi, miếng khoai dẻo ngọt – thành món cơm độn mà cả gia đình cùng quây quần bên mâm. Dù đạm bạc, nhưng có lẽ đó là những bữa cơm giàu tình cảm nhất mà ta từng ăn.
2. Mẹ cha ăn sắn, nhường con phần cơm – bài học yêu thương đầu đời
Hồi ấy còn nhỏ, tôi chẳng nhận ra rằng mình luôn có phần cơm nhiều hơn cả nhà. Mãi sau này, khi đã lớn, mới hiểu rằng: cha mẹ đã âm thầm ăn phần độn, nhường cơm trắng cho con.
Mẹ ngồi góc bếp, tay bốc vội miếng sắn nguội ngắt, miệng vẫn cười bảo:
“Mẹ thích ăn sắn hơn”
Cha chỉ lặng lẽ trộn phần khoai vào chén, chan thêm chút nước mắm, lùa nhanh rồi đứng dậy nhường mâm. Khi ấy, tôi cứ tưởng đó là chuyện bình thường. Nhưng hóa ra, đó là sự hy sinh lớn lao nhất, âm thầm và thấm đẫm tình yêu thương.
3. Bữa cơm đạm bạc nhưng đầy ắp nghĩa tình
Không cần cao lương mỹ vị, một mâm cơm với sắn, khoai, nước mắm pha chút ớt cũng đủ làm nên một gia đình hạnh phúc. Cái ngon không nằm ở món ăn, mà nằm ở cách cha mẹ chắt chiu từng bát gạo để dành cho con.
Những đêm mưa gió, cả nhà ngồi quây quần bên nồi cơm độn nghi ngút khói, mỗi miếng sắn chan nước mắm bỗng trở thành món ăn ngon đến lạ. Giữa cái đói cái nghèo, người ta không nói yêu thương, mà sống bằng yêu thương.
Có thể đó là những bữa cơm nghèo, nhưng là bữa cơm giàu lòng người.
4. Hồi ức đọng lại trong lòng người đi xa
Giờ đây, khi cuộc sống đã đủ đầy, cơm trắng gạo thơm, thịt cá ê hề, tôi vẫn không sao quên được hương vị ngày xưa. Mỗi lần ăn miếng sắn luộc, lòng lại bồi hồi. Nhớ ánh mắt mẹ đăm chiêu bên bếp lửa. Nhớ dáng cha gầy gò bên mâm cơm chiều. Nhớ cái thời mà tình thân được gói ghém trong từng miếng ăn, từng ánh nhìn.
Có thể ta không còn ăn cơm độn mỗi ngày, nhưng ký ức về bữa cơm ấy vẫn luôn sống mãi, như một phần gốc rễ trong tim.
5. Lời kết – Bữa ăn nuôi lớn cả hình hài lẫn tình người
Thời gian có thể xóa nhòa nhiều điều, nhưng không thể xóa được hình ảnh cha mẹ lặng lẽ nhường phần ngon cho con, hay hương vị đặc biệt của những bữa cơm độn ngày ấy.
Nếu một ngày nào đó, giữa guồng quay cuộc sống, bạn cảm thấy mỏi mệt, hãy dành một buổi chiều thật chậm, luộc một củ sắn, nấu một bát cơm độn. Không phải để sống lại cái nghèo, mà để nhắc nhở trái tim mình về những điều từng khiến ta lớn lên trong yêu thương.
“Mẹ ăn sắn, cha ăn khoai,
Con ăn cơm trắng, nhớ hoài không quên.”